perestrojka

Louis Vuitton en Michail Gorbatsjov zijn geen onwaarschijnlijke combinatie meer. Gorbatsjov gaat figureren in een spotje ter promotie van het merk. Toen Gorbatsjov werd benaderd door het beroemde Franse modehuis weigerde hij in eerste instantie. Maar toen hij hoorde dat Vuitton een bedrag doneerde aan zijn stichting Green Cross International bedacht hij zich. Het modehuis wil met dit spotje een ander gezicht van het merk laten zien. Louis Vuitton associeert men toch met glamour. Gorbatsjov die langs de overblijfselen van de Berlijnse Muur rijdt geeft het imago van Vuitton een gritty impuls. Het is ook wel een step up vergeleken met zijn commercial voor de Pizza Hut. Het patroontje dat de accessoires van Louis Vuitton siert is veel gekopieerd; het ontwerp is van de hand van Takashi Murakami, een Japanse kunstenaar die ook wel "de nieuwe Warhol" wordt genoemd.

illustraties Vroom en Dreesmann schoolcampus 2007

Het nieuwe schooljaar staat in de startblokken en dus zijn daar weer kraakverse schriften en agenda's, wachtend op gretige afname door scholieren. Als ik aan de Vroom en Dreesmann denk, dan denk ik aan het winkelpersoneel, in die blauwe pakjes, die het midden hielden tussen een stewardess en een koffiejuffrouw. Een beetje "Are you being served" stylo, zegmaar. Na hun grote verbouwing en make-over was ik, hoewel ik wist dat ik juist een vestiging van Vroom en Dreesmann had betreden, er ten enenmale van overtuigd dat ik mij in de Bijenkorf bevond. Awel, ik wierp onlangs een blik op hun ramen, waar de nieuwe schoolcampus-waar wordt aangeprezen: Ik heb een tijdje naar dat raam staan kijken, omdat ik verrast was door hetgeen ik zag. Rond, door en uit een boom zweven wezentjes die lijken weggelopen uit een kleurrijke parade. Character design is alomtegenwoordig, en epigonisme is onvermijdelijk. Dat vind ik bij deze figuurtjes niet het geval. Er zit vanalles vermengd in het uiterlijk van de karaktertjes; ik dacht even aan de Yellow Submarine, en ook even aan die stickers die je vroeger kreeg als je opstel goed was, of wanneer je netjes had geschreven: Plaatjes uit die meneertjes serie, zoals meneer Warhoofd, meneer Knoeipot, meneer Langbeen enz. Er valt zelfs nog een zweem traditionele jaren'70 illustratie-invloed te ontwaren. De poppetjes bezitten een vreemde weelderigheid, maar tegelijkertijd zijn ze hier en daar een beetje knullig, wat ten goede komt aan de aandoenlijke vrolijkheid die ze uitstralen. En dan heb ik het nog niet over de kleuren gehad; goed afgewogen, fel, zonder te opdringerig te zijn. Goed met kleur om kunnen gaan is een talent, en dat zie je hier dus gedemonstreerd. Ik heb gisteravond goeddeels surfend op internet doorgebracht, zoekend naar de illustrator van dit moois. Ik heb nog niets kunnen vinden. Ik vermoed dat de illustrator de Britse nationaliteit bezit (kijk naar die rijgschoentjes!). Mocht ik de identiteit van de maker achterhalen dan zal ik dat hier posten. Rest mij te zeggen dat ik dit ontzettend leuk werk vind. Ik zou er bijna de middelbare school voor willen overdoen, met zo'n geïllustreerde agenda in m'n tas, en dat wil wat zeggen! N.B.: Kampensche School kompaan en Lamelosser Aleks Deurloo wees mij erop dat het werk is gemaakt door Bfree, uit Nederland. Ik had het dus mis wat betreft nationaliteit. Dat mag de pret natuurlijk niet drukken, want als je naar zijn site gaat valt er nog veel meer moois te zien.

Silencio

Laatst keek ik de film Mulholland Drive voor de tweede keer, de film werd op tv uitgezonden. Voorwaar geen gemakkelijke kost, maar als Lynch-fan weet je waar je aan begint. De film bevat een aantal huiveringwekkende scènes. Eén ervan vind ik erg griezelig, daar het over een droom gaat die erg veel lijkt op nachtmerries die ik ook wel eens heb. De scène begint in een diner, Winkie's genaamd, alwaar ene Dan met zijn collega (of vriend?) Herb gaat ontbijten. Het blijkt dat Dan nachtmerries heeft gehad die zich in deze setting afspeelden. Terwijl hij de droom aan Herb uit de doeken doet zie je hem steeds banger worden. Reden voor deze angst is de aanwezigheid van een zonderlinge figuur achter het etablissement. "He's the one that's doing it," zegt Dan, terwijl zweetdruppels zich op zijn voorhoofd beginnen af te tekenen. Hij hoopt deze persoon nooit buiten zijn dromen tegen te komen. De climax wordt bereikt wanneer Herb Dan aanmoedigt een kijkje achter Winkie's te gaan nemen. De daaropvolgende beelden gaan gepaard met een onheilspellend geluid. De camera laat ons door de ogen van de getormenteerde Dan kijken, die nauwelijks zijn hoofd om de hoek van een muurtje durft te steken, doodsbang voor wat hij zal aantreffen. Lynch stelt de climax doeltreffend uit, en net wanneer je de greep op je stoelleuning laat verslappen, zodat het bloed weer in je handen kan stromen, schuift er een afgrijselijk persoon het beeld in die je de stuipen op het lijf jaagt. Dat vind ik echt pure horror, dat een filmmaker een scène bedenkt die je bijna letterlijk in je droom hebt zien voorbijtrekken. De schrik is zó groot voor Dan, dat hij ter aarde stort. Herb komt hem te hulp, verbijsterd door hetgeen hij net heeft gezien. De man achter Winkie's schuift met een vloeiende beweging terug achter de muur. Einde. Deze scène en ook de teneur van Mulholland Drive in zijn geheel deed me denken aan een schilderij van James Rosenquist, Rainbow (1961). Rosenquist's werk behoort tot de Pop Art en is vaak 'glad', zonder 'handschrift' zijn schilderijen bevatten geen zichtbare verfstreken, zoals dat traditioneel gebruikelijk was; aan de touch kon je het handschrift, de eigenheid van een kunstenaar herkennen. Het reliëf dat de verf op het doek vormde maakte het schilderij persoonlijk, een uniek kunstwerk. De Pop Art haalde dat gegeven onderuit. Rosenquist was reclameschilder geweest, en had hoog boven Manhattan en Brooklyn billboards geverfd. Zijn kunst speelde met de beeldtaal zoals die in de reclame werd toegepast. Zijn doeken zijn vervreemdend, ongemakkelijk. Deze twee termen zijn ook van toepassing op Rainbow. Het werk is samengesteld uit prefab materialen en verf. Het is volgens mij niet één van Rosenquists bekendste werken; ik heb het nooit ergens anders afgedrukt gezien dan in het boek Pop Art, samensgesteld door Tilman Osterwold, uitgegeven door Taschen. Osterwold schrijft over Rainbow: De regenboog, voorheen het optimistische symbool van zuiverheid en succes, vooruitgang en vrijheid, vloeit melancholisch vanuit een gebroken raam over een buitenmuur en druipt, onder een aggressief uitziende vork, de leegte in. Hier wordt de regenboog gepresenteerd als een door chaos bedreigd symbool, van maatschappelijke en huiselijke orde. De gewrongen compositie en formele eenvoud van het werk tonen hoe de mens zelfs de brokstukken van zijn dromen opsmukt. Dit werk overlapt de motieven in de films van David Lynch. Chaos bedreigt orde, mensen raken verstrikt in hun eigen dromen, en hoe glamoureus de buitenkant soms ook lijkt, binnen schreeuwt de leegte. Rosenquists schilderij is de achterkant van Mulholland Drive, dit is wat je ziet als je je hoofd om de hoek van de muur steekt. Dit is waar die akelige figuur achter Winkie's woont. Het werk is niet oogstrelend, maar wanneer je er langer naar kijkt dringt zich een bepaalde schoonheid op; de schoonheid van het lelijke. Het werk is niet alleen wat je ziet, het is ook wat je niet ziet. Doordat er zo is ingezoomd op het raam en de muur, vraag je je af wat er verderop te zien is. Rainbow bevat een droefheid, iets melancholisch. Aan de achterkant van een vijfsterrenrestaurant met een prachtige façade zou je dit best eens aan kunnen treffen. Hier dineren de down and out folks. Mulholland Drive speelt zich af in Los Angeles, city of Angels. Het is een glamoureuze stad waar alles larger than life is, maar als je daar doorheen prikt zie je het andere gezicht van deze metropool; bende-oorlogen die worden aangewakkerd door rassenhaat in de almaar uitpuilende gevangenissen, vastgoedmagnaten die geen oog hebben voor sociaal kapitaal en hele buurten platgooien voor de zoveelste glimmende wolkenkrabber. Een burgemeester die de boel bijelkaar moet houden, maar het is hij de juiste man op de juiste plek? Het kapotte raam in Rainbow was een ongelukje; bij het vervoeren van het werk ging het stuk. Rosenquist stond erop dat het raam niet werd vervangen. Het is exemplarisch voor de benadering van beeld door de kunstenaar; toevallige tegenstellingen in de visuele elementen die hij toepaste in zijn werk. Niet alles hoeft geregisseerd.